Het imago van een coach is héél langzaam aan het veranderen. Toch kom ik nog steeds mensen tegen die denken dat ze met hun ogen dicht op een bank moeten liggen om hun energie te laten stromen. Dat er bij een coach altijd termen als “In je kracht” en “de weg naar je ziel” gebruikt worden. Er zijn vast coaches die op die manier werken. En dat is prima.

Zelf ben ik een redelijk nuchter typetje. Voetjes in de klei en recht toe recht aan. Eerlijk en direct. 
Zonder respectloos te willen klinken, werk ik niet met zwevende termen of “helende woorden”.

Veel sporters, zakenmensen en spirituele leraren noemen allemaal zelfreflectie als één van de essentiële sleutels tot succes. Dit geldt ook voor ‘gewone mensen’ die voldaan en gelukkig zijn met hun leven.

Dus waarom is zelfreflectie zo belangrijk? Dat ga ik je vertellen, en vooral ook wat je kunt doen om een meer succesvol en bevredigend leven te leiden.

Wat is zelfreflectie?

Om het heel eenvoudig te zeggen is zelfreflectie het “nadenken over jezelf”. En daarmee bedoel ik niet: “Hoe zie ik er uit?” of “Staat deze jurk mij goed? “ Wat ik er wél mee bedoel is dat je stil staat bij je eigen karakte, acties en motieven.” Het gaat erom een stap terug te doen en na te denken over je leven, gedrag en overtuigingen.

De meeste topsporters benadrukken ook hoe belangrijk het voor hun prestaties is om aan zelfreflectie te doen en de impact die dit heeft op hun zelfvertrouwen en prestaties.

Na elke wielerkoers bijvoorbeeld reflecteren wielrenners met het hele team wat er goed ging en wat voor de volgende keer verbeterd zou kunnen worden. Ze kijken naar elk klein detail: Van de vorm van de helm van een wielrenner, tot wanneer hij een zouttablet nam, tot zijn emotionele toestand tijdens de wedstrijd.
De tijd die een wielrenner neemt om stil te staan en na te denken over alle details van zijn handelingen knabbelt seconden van zijn racetijd af, wat vaak het verschil maakt tussen winnen – of niet.

Nu denk je misschien, Ja duhhh… natuurlijk doen ze dat! Daarom is het een topsporter. Maar wat nou als hij na elke wedstrijd gewoon in beweging bleef? Wat als hij nooit stil zou staan en nadenken over wat hij anders zou kunnen doen? Dat zou raar zijn, toch?

Maar dat is wat velen van ons doen met precies datgene dat het aller belangrijkst is: Ons leven.

Wat er gebeurt als je niet nadenkt.

We blijven in beweging. We draven door. We stoppen niet om even na te denken. We blijven wegen in slaan die ons ons leven kosten ( ziekte, mentale problemen), relaties die onze energie opslurpen, omstandigheden die ons stress opleveren, ongelukkig, gefrustreerd en doodop.

We blijven op de loopband van het leven rennen en denken dat we geen tijd te verliezen hebben. Dus we blijven bewegen om bij te blijven. Maar heel vaak crashen we of branden we gewoon op. Waarom? De enige manier om het tempo van het leven bij te houden, is STOPPEN. Van de loopband af springen. Na te denken over wat werkt en wat niet. Bepalen wat te bewaren en wat er moet veranderen.

Wanneer een project of iets niet goed gaat op het werk, wat doet je dan? Je neemt even de tijd om een stap terug te doen en te kijken wat er mis is gegaan en wat je de volgende keer anders zou kunnen doen. Hetzelfde zou voor het leven moeten gelden, maar we nemen er vaak de tijd niet voor om over na te denken. Waarom niet?

Ik heb in mijn praktijk inmiddels veel redenen gehoord. Misschien heb je het gevoel dat je geen tijd hebt en ligt er gewoon teveel op je bord. Of misschien heb je niet de energie. Je bent moe en hebt het gevoel dat het nóg iets is dat MOET. Misschien besef je niet hoe belangrijk het is, welke impact het kan hebben, en hoe het je leven positief kan veranderen. Of misschien heb je gewoon het gevoel dat het te moeilijk is. Veel van mijn cliënten denken dat ze niet weten waar ze moeten beginnen of waar ze aan moeten denken.

Dit is vaak een reden waarom mensen naar een coach gaan. Om tijd en ruimte te nemen die ze zichzelf niet bieden. Om de juiste vragen te stellen en ruimte te maken voor de antwoorden.

Het goede nieuws is dat je niet persé iemand hoeft in te huren om de enorme voordelen van zelfreflectie te plukken. Het enige dat nodig is, is bewustzijn, betrokkenheid en toewijding van tijd.

Het belang van zelfreflectie.

Veel mensen vinden zelfreflectie moeilijk of lastig. Ze begrijpen niet waarom ze het nodig hebben en ze zien de voordelen er niet van. Waarom is zelfreflectie belangrijk voor jou? Ik zal een paar voordelen noemen:

Zelfbewustzijn verbeteren.

Het is nodig om jezelf op een dieper niveau te begrijpen. Zelfbewustzijn en een beetje zoeken naar een ziel is cruciaal voor succes op alle gebieden van het leven.
De tijd nemen voor zelfreflectie over het leven leidt tot meer zelfbewustzijn, wat op zijn beurt leidt tot zelfverbetering. Bovendien verbetert een sterk zelfgevoel je zelfvertrouwen en zelfrespect. Waar je je gelukkiger bij voelt.

Andere blik op de zaak.

Zelfreflectie stelt je in staat dingen vanuit een ander gezichtspunt te begrijpen en te zien. Wanneer je een stapje terug doet van een situatie, krijgt je een nieuwe kijk op de zaak, en een nieuw begrip. Je kunt het hele plaatje zien, niet alleen het stukje van de puzzel. Je wordt hierdoor meer open van geest.

“Door de bomen het bos niet meer zien” betekent dat iemand zo betrokken is bij de details van een situatie dat ze het complete plaatje niet meer kan zien.

Dit is het voordeel van zelfreflectie. Je kunt uitzoomen en het hele bos zien.

Sta jezelf toe dat je reageert, of juist niet reageert.

Je hebt vast wel eens iets gezegd of gedaan waarvan je later dacht: Oh, had ik dat maar niet gedaan of gezegd! Als je direct reageert, denk je niet na over de mogelijke gevolgen van je acties. Maar wanneer je tijd besteedt na te denken over een situatie, kan je nadenkender reageren en je gedrag voor de volgende keer veranderen.

Als impulsief én emotioneel persoontje leerde ik al vroeg in mijn carrière dat impulsief zijn consequenties had. Een betrokken manager gaf me hierover een goede raad. Hij adviseerde me 24 uur te wachten voordat ik iets ging bespreken waar ik overstuur van was. Door deze gedwongen tijd van zelfreflectie kon ik de balans opmaken van mijn gevoelens en emoties. Ik was daarna beter in staat om de situatie of kwestie met een helder hoofd én een breder perspectief te benaderen.

Vergemakkelijk een dieper niveau van leren

Wanneer mensen de tijd krijgen om na te denken, te “herkauwen” en/ of te integreren, zijn ze beter in staat om verbanden te leggen en informatie te onthouden. Bij groepstrainingen waarin nieuwe onderwerpen geleerd worden wordt daarom vaak, al is het maar 5 minuten, tijd gegeven voor zelfreflectie. Zelfs 5 minuten om te integreren en na te denken over wat je hebt geleerd, kan een enorm verschil maken.

Denk hier zelf eens over na. Als je na het lezen van dit artikel meteen verder gaat met het volgende, hoeveel denk je dat je je zult herinneren?

Als je dit artikel leest en daarna vijf minuten neemt om na te denken over je lessen, hoeveel meer onthoud je dan?

Het vertrouwen verbeteren

Wanneer je reflecteert, krijg je een beter inzicht in wat werkt en wat niet. Hierdoor kan je betere beslissingen nemen en je acties daarop bijsturen.
Elke keer dat je verbetert, helpt het je zelfvertrouwen op te bouwen met meer kennis en perspectief.

Daag je aannames uit

Wat jij gelooft dat waar is, is niet altijd de waarheid. Een van de beste manieren om een beperkende overtuiging aan te pakken, is om een stapje terug te doen en de geldigheid van die overtuiging te bespreken.
Zelfreflectie stelt je in staat om overtuigingen en aannames uit te dagen die je in de weg staan.

Hoe doe je dat, zelfreflectie?

Ok, dus je begrijpt de voordelen en bent klaar om aan de slag te gaan? Hier is hoe:

Het proces van zelfreflectie

STOP: Neem een stap terug uit het leven of een bepaalde situatie.
KIJK: Identificeer en verkrijg perspectief op wat je ziet en ziet.
LUISTER: Luister naar je intuïtie, de aangeboren wijsheid die opborrelt wanneer je deze de tijd en ruimte geeft om tevoorschijn te komen.
ACTIE: identificeer de stappen die je moet zetten om verder te gaan, aan te passen, te veranderen of te verbeteren.

Waarover je moet nadenken.

Er zijn twee belangrijke onderdelen voor zelfreflectie.

1. Denk na over jezelf.

Dit omvat wie je bent en wat je wilt voor je leven. Dit is het stuk over zelfbewustzijn waar ik het eerder over had.

Hier zijn wat vragen om na te denken wanneer je over JOU nadenkt:

Wat zijn mijn kernwaarden? Wat zijn de overtuigingen, principes of ideeën die erg belangrijk voor me zijn? Wat zijn mijn prioriteiten?
Wat zijn mijn vaardigheden, sterke punten of talenten?
Wat zijn de zwakheden of blinde vlekken waar ik op moet letten?
Wie wil ik zijn?
Welke energie wil ik brengen bij alles wat ik doe?
Wat is de impact of het verschil dat ik wil maken? Hoe wil ik een bijdrage leveren of waarde toevoegen?
Wat zijn mijn passies? Waar hou ik van? Waar word ik betrokken, gemotiveerd en enthousiast van?
Zijn er overtuigingen die ik heb die me beperken?
Wat wil ik voor mijn leven? (als je tenslotte niet weet wat je wilt, hoe verwacht je dan dat je daar komt?)
Wanneer ben ik op mijn best?

2. Denk na over die gebieden van je leven die voor jou belangrijk zijn.

Dit kan betrekking hebben op relaties, thuis en gezin, carrière, gezondheid en welzijn, financiën, doelen, spiritualiteit en persoonlijke groei, plezier en ontspanning.

Vragen om jezelf te vragen in zelfreflectie

Hier zijn enkele vragen om jezelf te stellen in het proces van zelfreflectie:

Hoe voel ik me globaal over X deel van mijn leven? Op een schaal van 1-10, hoe waardeer ik mijn tevredenheid en succes?
Wat werkt er? Wat werkt niet?
Wat wil ik meer van – of minder van?
Wat zijn mijn prestaties / overwinningen / successen? (Mensen zijn vaak standaard gefocused op wat verkeerd is of niet werkt – het is net zo belangrijk om je te concentreren op wat goed gaat!)
Wat wil ik? Wat zijn mijn verwachtingen of doelen?
Waar ben ik dankbaar voor?
Hoe zou ik dit deel van mijn leven verbeteren? Welke acties kan ik ondernemen?

Wanneer zelfreflecteren?

Hoe meer je zelfreflectie een gewoonte en deel van je routine kunt maken, hoe groter de impact zal zijn. Hieronder enkele ideeën om je op weg te helpen. Bepaal voor jezelf welke voor jou zullen werken.

Oud en Nieuw – Er is een reden waarom Nieuw Jaars -voornemens een traditie zijn geworden. Het is een goed moment om na te denken over het jaar dat is verstreken en te bepalen wat je wilt (je intenties, doelen, verlangens) in het komende jaar.
Mijlpalen – Een verjaardag is een mooi moment voor zelfreflectie. Je kunt ook een jubileum, een religieuze feestdag of een andere datum kiezen die voor jou van belang of belangrijk is.
Maandelijks of wekelijks – Misschien wil je aan het begin van de maand tijd plannen, of een dag van de week kiezen, zoals zondag om de week daarvoor te reflecteren.
Dagelijks – Een dagelijkse oefening van zelfreflectie is waarschijnlijk een van de beste manieren om een gewoonte te creëren. Ik heb veel klanten die ik de opdracht geef ’s avonds in een boekje bepaalde evenementen van die dag te beschrijven. Terwijl je schrijft reflecteer je op wat er is gebeurt, hoe je je voelde en kan je bedenken hoe je het anders zou willen. Anderen vinden het heerlijk vroeg op te staan om in alle rust na te kunnen denken.
Na een ‘evenement’ – Had je een vreselijke werkvergadering? Een aanvaring met je kinderen of partner? Neem even de tijd om een stap terug te doen en na te denken over wat er is gebeurd. Als je dit doet, kan je beter begrijpen wat er is gebeurd en toekomstige incidenten voorkomen die vergelijkbaar zijn met deze.

Tips

Hier zijn enkele extra tips om zelfreflectie te doen:

• Pak een dagboek – Als je er geen hebt, ga dan naar de winkel en vind er een waar je van houdt. Schrijven heeft bewezen nieuwe niveaus van begrip te vergemakkelijken en niveaus van stress aanzienlijk te verminderen. Bovendien, als je iets ziet, kun je het op een andere manier verwerken. En als het eenmaal voelbaar is, heb je een groter vermogen om het aan te pakken, of laat het los.
• Schema Tijd – Plan een ononderbroken tijd waarin je ruimte hebt, rustig bent en kunt scherpstellen. Of dat nu 5 minuten per dag is of een halve dag per kwartaal. Als je denkt dat het gewoon gaat gebeuren, is het dat niet. Je moet iets doen om het te laten gebeuren.
• Verantwoordelijkheid – Word lid van een groep, krijg een coach, zoek een buddy, vertel het aan je partner – zoek iemand om dit mee te doen. Een klant van mij zei dat het meest waardevolle deel van onze Coach sessies voor haar was dat ze iemand had die ze wekelijks moest rapporteren. Het dwong haar om het werk te doen dat ze anders niet alleen zou hebben gedaan.
• Wees een vlieg aan de wand – Wanneer je reflecteert op iets, vooral relaties, is het handig om de positie van een neutrale waarnemer aan te nemen. Doe een stap terug en bekijk de situatie alsof je een vlieg aan de muur bent, of alsof je de hele scène op een filmscherm bekijkt. Let op wat je ziet, hoort en voelt over wat je ‘observeert’. Het geeft je een totaal anders perspectief!
• Mediteren – Er zijn honderden onderzoeken die de voordelen van meditatie aantonen. Er gebeurt iets machtigs als je ergens niet ‘aan denkt’. Dingen borrelen. Je hebt ongelooflijke, aangeboren wijsheid in je en meditatie laat het doorbreken. Nogmaals, het is gewoon een kwestie van tijd en ruimte geven om er gebruik van te maken.

Als zelfreflectie momenteel geen vast onderdeel van je leven is, is dit je wake-up call. Het is tijd voor jou om een stap terug te doen. Tijd om uit de tredmolen van het leven te stappen. Tijd om na te denken.

Welke stap je ook neemt, is perfect. Er is geen ‘juiste’ of ‘verkeerde’ manier om dit te doen. Het is alleen wat voor jou werkt.

Als ik iets heb geleerd van het werken met klanten door de jaren heen, is dat verschillende dingen werken voor verschillende mensen. Er is geen one size benadering van zelfreflectie, net zoals er geen one size benadering van het leven is.

Dus, hoe ga jij aan de slag?

Misschien vind je dit ook interessant:

Hoeveel zonnebrillen draag jij?

Mijn eigen Creatrix® ervaring.

Intuïtie is weten zonder te weten dat je het weet.

Ook ik ben maar een mens….

Ik mag dan wel pretenderen als coach anderen te kunnen helpen met allerhande issues, natuurlijk heb ik zelf óók mijn zwakheden en triggers.

Zo werd ik daar deze week ook weer eens serieus mee geconfronteerd.

Één van mijn triggers is vertrouwen. Of beter gezegd: Het gebrek eraan. En dan bedoel ik het vertrouwen in anderen. In de goede bedoeling van anderen, om precies te zijn.

Hier heb ik de afgelopen jaren hard aan gewerkt, en waar ik vroeger direct een “wat mot je” houding aanname bij huis -aan huis- verkopers, iemand die hulp aan bood verdacht van secundaire bedoelingen,  mannen altijd verdacht van louter seksuele intenties, ben ik daar de afgelopen jaren een stuk milder in geworden.

Ik heb mogen ontdekken dat de wereld ook mooi en goed kan zijn, als je maar vanaf de juiste plek staat om het uitzicht te bewonderen. Zodat je het mooie van het lelijke kan onderscheiden.

En die plek is doorgaans daar waar het “goed voelt”.

Maar daar wordt het meteen ingewikkeld.

Ik had de laatste jaren een bijzondere vriendschap opgebouwd met iemand. Iemand die mij leerde kennen in de  Wat- mot- je tijd. Waar ik al mijn twijfels en wantrouwen op los liet . Die ik op afstand hield omdat er zomaar slechte bedoelingen achter zouden kunnen zitten.

Toch bleven we contact houden. Spraken elkaar af en toe, en langzaam kroop ik uit mijn schulp. Ik gaf langzaam toe dat ik wel wat érg voorzichtig was, en vertelde over mijn wantrouwen, dat voortkwam uit angst om gekwetst te worden. Mijn hele leerfase lang hadden we af en aan contact. Soms een jaar of twee niet, soms een paar maanden wel. Dat was prima zo.

Naar mate ik meer leerde over mezelf kwam ik erachter dat ik meer naar mijn  gevoel en onderbuik moest luisteren. Dat ik minder moest nadenken, analyseren en willen begrijpen. Meer voelen. En dat lukte, steeds beter. Ik merkte dat ik me veel meer open stelde naar anderen. Me vooral kwetsbaarder durfde op te stellen. Meer durfde te vertellen, ook als het even minder ging.

Ik hield er mooie vriendschappen aan over, en anderen verdwenen juist omdat ik dat deed. En dat was óók ok. Want ik voelde me er goed bij.

Toch worstelde ik soms nog met het voelen en nadenken. Ik ging mezelf bijvoorbeeld vragen stellen als: Ben ik nu voorzichtig omdat ik die trigger nog steeds heb, of valt dit onder de categorie ”gezond wantrouwen?”. Ik voelde me soms schuldig omdat ik toch deze vragen bleef houden, en bleef mezelf voorhouden dat ik nog veel werk te verrichten had wat dat betreft.

Afgelopen week kwam ik erachter dat de bewuste vriendschap die ik dacht te hebben gebaseerd was op slechte intenties. Dat het contact dat we hadden niet bedoeld was uit vriendschap, maar dat er ander zaken meespeelden, waarvan ik niets wist. Of eigenlijk..ik had wel twijfels gehad, maar ze uitgesproken in het kader van mijn leerproces. En dat werd met verdriet ontvangen. Hoe kwam ik erbij??  Ik ontdekte dat mijn gevoel had geklopt. Dat veel dingen onjuist waren. Dat mensen nog steeds oneerlijk kunnen zijn.

De klap kwam hard aan. Heel hard. Enerzijds omdat mijn “angst om gekwetst te worden” weer als een vulkaan mijn lijf door spoot, anderzijds omdat ik gefaald had. Gefaald had te luisteren naar mijn gevoel. Mijn intuïtie, dat jarenlang alarmbelletjes heeft laten afgaan heb ik genegeerd, omdat ik mijn eigen trigger de “baas” wilde blijven. Terwijl ik zonder me het te beseffen, weer mijn oude patroon had opgepakt; namelijk het weg beredeneren van mijn onderbuik gevoel.

Dat wat nu op volle kracht zijn werk deed, had ik genegeerd. En dat doet fucking veel pijn.

Het goede nieuws in dit pijnlijke verhaal is, dat we wel degelijk groeien. Dat we ons ontwikkelen als we aan onszelf werken. Al zien we het soms niet meteen. Jij, ik, mijn cliënten, als we blijven werken aan ons zelf boeken we vooruit gang. Ook ik heb vooruitgang geboekt met deze trigger. Want waar ik vroeger helemaal het risico niet was aangegaan om op mijn bek te gaan, heb ik dat nu wel genomen. Ik heb er hele mooie mensen aan overgehouden. Prachtige banden opgebouwd.  Mooie verhalen ontdekt. En ik heb vertrouwen gekregen in mensen. Ondanks alles.

Als we nooit opgestaan waren hadden we nooit leren lopen.

Ik ben nu een keer op m’n bek gegaan. Maar sta ook weer op. Want als je staat zie je pas hoe mooi de wereld is.

Misschien vind je dit ook interessant:

Teleurstelling. Hoe ga je daar mee om?

Afgewezen worden.

Intuïtie is weten zonder te weten dat je het weet.

Burn out en depressie worden vaak met elkaar verward omdat de symptomen vergelijkbaar kunnen zijn. Hoewel veel onderzoeken hebben aangetoond dat burn out en depressie verschillende en afzonderlijke ziekten zijn, tonen onderzoeken ook aan dat ze op de een of andere manier verwant zijn. Hoeveel ze elkaar overlappen is echter nog niet duidelijk. Burn out is meestal een gevolg van chronische werkstress, terwijl depressie kan worden gekoppeld aan werk of niet-werk.

Werkenden die zijn opgebrand, hebben vaak problemen met concentratie en de mate van de burnout is veelal gerelateerd aan verscheidene cognitieve veranderingen (bv: dingen zeggen waar je spijt van kunt krijgen, namen vergeten of belangrijke signalen in je omgeving missen, zoals een stopbord terwijl je auto rijdt).

Gemiddeld worden er bij vrouwen 1,6 keer meer burn outs gemeld dan bij mannen, en mannen lijken het lastiger te vinden toe te moeten geven dat ze moe zijn dan vrouwen. Ik zie dezelfde trend in mijn eigen coachingspraktijk, en wanneer ik mijn mannelijke cliënten vraag waarom ze denken dat dit zo is, krijg ik antwoorden als: “Trots”, “iets zeggen is een teken van zwakte” , “Ik heb zoveel verantwoordelijkheid om mijn familie te onderhouden en ik kan ze niet teleurstellen.” Dit moet veranderen.

De gevolgen van een burn out kunnen groot zijn, dus het is belangrijk dat je de waarschuwingssignalen bij jezelf en anderen herkent. Hier zijn 10 rode vlaggen die je waarschuwen voor een burn out:

Elke handeling wordt een enorme berg.

Toen ik vóór mijn burn out stond, werden kleine dingen als een mailtje sturen, een cliënt bellen of even een lijstje nakijken een enorme opdracht voor me, en ervoer ik als “enorme bergen”. Ik paralyseerde bij de gedachte van “al die taken” en er kwam steeds minder uit mijn handen, wat voor nóg meer stress zorgde. Ik was uitgeput van mijn eigen burn out en had niet de mentale of fysieke middelen om onderscheid te maken tussen een klein probleem en een grote crisis.

Concentratie en geheugen problemen.

Wanneer je gestrest bent, beperkt je aandacht zich, om zich te concentreren op het negatieve element dat je als een bedreiging ervaart. Dit is de zgn. “vecht of vlucht- modus. Op de korte termijn helpt dit ons om het probleem op te lossen, maar onze lichamen en hersenen zijn ontworpen om dit in korte uitbarstingen te verwerken en vervolgens weer normaal te functioneren. Als stress chronisch wordt, gaat deze nauwe focus verder voor een lange tijd en hebben we moeite om aandacht te schenken aan andere dingen. Misschien merk je dat je vergeetachtiger bent en het moeilijker vindt om dingen te onthouden, of dat je het lastiger vindt problemen op te lossen of beslissingen te nemen.

Emotioneel labieler.

Ik wist zelf pas dat er iets mis was toen ik moest huilen van de gedachte dat mijn agenda de volgende dag vol zat met afspraken. Ik voelde enorme stress en werd paniekerig en emotioneel van het idee dat ik het de volgende dag zo druk zou hebben. Ik besloot een aantal cliënten te bellen om ze naar een dag later te verzetten met de insteek mezelf wat lucht te geven. Maar zodra ik dit gedaan had, kwam die stress en emotie in volle vaart terug.
Dit kan effect hebben op de relaties met anderen: Wellicht heb je meer conflicten met anderen of trek je je juist terug; Minder praten met collega’s en/of familieleden. Zelfs als je bezig bent, ben je een soort van “uitgelogd”.

Chronisch lage energie en uitputting.

Uitputting is een van de drie grootste signalen bij een burn-out. De uitputting van een burn-out zit op een ander niveau dan alleen maar moe worden hier en daar. Het is een chronische staat van overweldigd voelen en “leeg” zijn. Zowel lichamelijk als geestelijk moe opstaan bijvoorbeeld. En het “volle hoofd”, waarbij je doodmoe wordt van alles wat erin rondspookt, maar wat maar niet leeg geraakt. Koken, of zelfs maar bedenken wát je moet koken, kan al bere- vermoeiend zijn.

Meer ziek worden.

De stress en adrenaline houden je misschien een tijdje bezig, maar zodra die high weg is, crasht je lichaam. Het resultaat is dat het immuunsysteem breekt en dat maakt je meer vatbaar voor ziek worden. “Ziek” kan van alles zijn: Van verkoudheid en griep tot ernstige hoofdpijn, maagpijn en hartkloppingen.

Zelf had ik in die tijd allerhande “stomme” klachten als oorontsteking, schouderontsteking, infecties, voorhoofdsholteontsteking, elke ochtend overgeven, suizende oren, migraines  etc. Je lichaam roept eigenlijk heel hard dat het anders moet!

Niet opladen of ontspannen.

Een pauze nemen is redelijk gestigmatiseerd in onze werkcultuur. Niet elke dag opladen terwijl je aan het werk bent, of ontspannen in het weekend, op vakantie of na het werk is de deur open zetten voor een burnout. Wanneer je het óók niet meer kunt opbrengen om met vrienden af te spreken, te gaan hardlopen of een dagje weg te gaan, moeten er alarmbellen af gaan.

Een psycholoog vergeleek het eens met het opladen van een telefoon; Wanneer je die systematisch tot 0% laat leeglopen, duurt het steeds langer voordat deze de eerste percentages weer heeft, en is hij ook sneller weer leeg. Terwijl, wanneer je hem oplaadt voor hij helemaal leeg is, hij snel weer vol energie zit. Wij mensen functioneren niet anders.

Een gevoel hebben van inefficiënt zijn.

Inefficiëntie is het gevoel alsof je geen resultaten in je leven kunt produceren. Wanneer je merkt dat je minder productief bent, langzamer werkt of meer moet controleren dan anders, daalt je zelfvertrouwen, voel je je minder effectief op het werk en kan je eigenwaarde zelfs worden beïnvloed.

Frustratie, cynisme of andere negatieve emoties.

Alles en iedereen irriteert je. Daar waar je vroeger extra tijd, moeite en geduld had, kan je je nu alleen maar opwinden of gefrustreerd raken.
Of je denkt dat wat je doet niet zoveel meer uitmaakt, je bent misschien gedesillusioneerd over alles. Je voelt je over het algemeen pessimistischer dan vroeger. Hoewel iedereen van tijd tot tijd een aantal negatieve emoties ervaart, is het belangrijk bij jezelf vast te stellen wanneer deze ongebruikelijk voor je worden.

Gebrek aan motivatie.

Als je nergens meer enthousiast over bent of als je niet langer die interne motivatie voor je werk of andere dingen hebt waar je vroeger wél warm voor liep, is de kans groot dat je een burn out ervaart. Wanneer je jezelf ‘s ochtend uit bed moet trappen en naar je werk moet slepen is ofwel je baan verschrikkelijk, ofwel je stevent af op een burn out.

Perfectie niet loslaten.

Onderzoek toont aan dat perfectionisten een hoger risico op burn out lopen, omdat perfectionistische gedragspatronen je energie opslokken. Hoewel sommige mensen in hum werk niet veel ruimte hebben voor fouten (bv. chirurgen, luchtverkeersleiders en advocaten), is de sleutel om jezelf af te vragen of perfectie nodig is voor dit specifieke project. Vaker wel dan niet, het antwoord is nee. De altijd (te) hoge lat voor jezelf moeten halen is uitputtend en stressvol. Tevens is het risico groot dat je vaker teleurgesteld wordt wat weer een negatieve impact op je zelfvertrouwen heeft. Wat niemand is excellent, dus perfectie verwachten is een utopie.

Burn out ontstaat soms door interne factoren en soms is het echt een symptoom van externe factoren.
In het eerste geval moet je je afvragen: “Waar komt dit vandaan?” zodat je kunt uitzoeken waardoor de stress ontstaat bij jezelf en hoe je jouw interne factoren kunt aanpakken om jezelf gemotiveerd te houden, je werk te kunnen doen en goed te kunnen functioneren.

Soms is een burn out echt de schuld van werk doordat steeds meer werkgevers de kosten willen drukken: Het bevriezen van salarissen, ontslagen, het verkorten van werktijden, het terugdraaien van voordelen, het eisen van onbetaalde vrije dagen, oplopende uren, enz. Het zijn allemaal componenten die meespelen bij een burn out: Er zijn meer eisen en minder middelen. Onderzoek voor je zelf of er inmiddels een mismatch is tussen jouw behoeften en wat je krijgt van die specifieke werkgever. Misschien is het tijd om dit boek te sluiten, en een andere weg in te slaan.

Misschien vind je dit ook interessant:

Een perfectionist? 8 Manieren om minder perfect te zijn.

Wiens dromen jaag jij na?

Ik ben zo trots. Trots op mijn moeder.

Mijn moeder is een kranige vrouw van 77 die sinds het overlijden van mijn vader er alles aan gedaan heeft om toch nog wat te maken van haar laatste jaren.

Na een huwelijk van 50 jaar was het heel lastig de draad weer op te pakken. Mijn ouders deden álles samen. Ze hadden niemand nodig om zich gelukkig te voelen. Als er iets was met mijn pa was zij er voor hem, en andersom. Samen konden ze de wereld aan. Dat was de dynamiek tussen mijn ouders, wat er voor zorgde dat ze in hun eigen bubbel leefden, in voor en tegenspoed, met en voor elkaar. Zonder de hulp van anderen. Zo waren ze het gelukkigst. Dit zorgde er voor dat we er als familie weinig voor elkaar waren; Iedereen dopte zijn eigen boontjes, en dat was prima zo.

De laatste jaren reisden ze samen veel met hun camper en het was ook tijdens zo’n reis door Frankrijk dat het noodlot toesloeg: Mijn vader kreeg een infarct en na maanden in een Frans ziekenhuis te hebben verbleven waar zijn situatie maar niet herstelde, werd besloten hem per vliegtuig over te brengen  naar Nederland. Het was een risicovolle beslissing gezien zijn toestand. Na weken in en uit coma verslechterde zijn situatie, waarna hij uiteindelijk overleed.

Het eerste jaar was erg zwaar voor mijn erg onzekere moeder. Mijn vader was naast haar grote liefde te zijn geweest, haar rots in de branding, steun en toeverlaat, beste maatje en allergrootste fan en coach. Nu ze alleen was voelde ze zich niet alleen erg eenzaam, maar ook erg hulpbehoevend en onzeker over alle grote en kleine dingen in het leven; Haar financiën had ze nog nooit gedaan, vrienden hadden ze nooit écht gemaakt omdat ze elkaar hadden, en reizen deed ze zo vaak en ver omdat mijn vader achter het stuur had gezeten.

Dapper besloot ze uit haar comfortzone te stappen en te doen wat ze nooit deed: Zonder de hulp van iemand anders de wereld verkennen. Ze besloot weer te gaan reizen. Met dezelfde camper. Alleen. Ze sloot zich aan bij verschillende alleenstaande ouderengroepen en zocht nieuwe contacten. Ze maakte nieuwe vrienden, ontdekte hoe ze haar boekhouding zelf kon doen, maakte eerst korte en daarna steeds verdere reizen in haar vertrouwde camper. Toch miste ze het  “zorgen voor”, dus 2 jaar geleden nam ze een hond. Een puppy die ze Doeschka noemde en waar ze uren, dagen, maanden mee zoet was om hem op te voeden.

Doeschka gaf haar die laatste extra sprankel levenslust. Waar ze ook ging, Douschka ging mee. In de camper, op de fiets en later, toen ze het fietsmandje ontgroeide, in de kar erachter. Doeschka vulde de leegte die mijn vader had achtergelaten.

De afgelopen jaren heeft mijn moeder zichzelf herontdekt. Ze heeft gedaan wat ze nooit deed, en gekregen wat ze nooit kreeg:

Zelfvertrouwen, zelfbewustzijn, vrienden, een enorm vangnet aan mensen die er voor haar staan als er iets is. Ze heeft ontdekt dat ze heel veel kan. Dat ze een leuke vrouw is met een bijzonder verhaal. Dat mensen haar aardig en slim vinden en graag bevriend met haar zijn. Dat ze niet alleen is en dat ze nodig is. Niet alleen voor mijn vader, maar ook voor anderen die haar aanwezigheid op prijs stellen. Haar zelfvertrouwen heeft vleugels gekregen en haar leven weer glans.

Mijn moeder is een ander mens geworden, en dat heeft direct zijn effect op de relatie die ik met haar heb. Door haar zelfvertrouwen en gevonden zelfstandigheid leeft ze nu volop háár leven. Ze trekt zich dingen veel minder persoonlijk aan, en veel vaker moet ik nu aan háár vragen of ze wel tijd voor me heeft, dan andersom.

De afgelopen weken was ze weer op reis. Op bezoek bij mijn zusje in Denemarken, met de camper en natuurlijk Douschka. Op de terugreis begaf de camper het in Duitsland, en kreeg tot overmaat van ramp Douschka op het zelfde moment een zwaar ongeluk, waardoor ze met spoed geopereerd moest worden. Daar zit ze momenteel. Opnieuw ver van huis in een crisissituatie.

Men weet “as we speak” niet of Douschka het gaat overleven. Gisteren belde ze me, en vertelde ze met veel wilskracht hoe ze al deze tegenspoed te lijf wilde gaan. Hoe ze de hond, dood of levend maar gehandicapt, in de kapotte camper echt wel naar huis kon loodsen. Ze wil nog steeds haar eigen boontjes doppen. Maar nu helemaal alleen, iets wat ze nooit had gedacht te kunnen.

Ik heb een ticket geboekt naar Duitsland. Want zelfvertrouwen en zelfstandigheid betekent ook hulp kunnen aanvaarden wanneer het nodig is. En dat kan ze. Nu wel.

Ik ben zo enorm trots! Op jou mam. Want we zijn nooit te oud om te groeien, te leren en ons te ontwikkelen. Menig mens kan zich door jou laten inspireren. Ik zelf om te beginnen.

Dank je wel.